Mở đầu bằng thẳng thắn: nếu bạn cũng đang mệt mỏi với VS Code ngày càng “nặng nề” và quạt laptop kêu như phản lực mỗi khi mở dự án lớn, thì Zed — trình soạn thảo mã nguồn viết bằng Rust và tận dụng GPU — có thể là liều thuốc “nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ” bạn cần. Bài viết này phân tích lý do tôi rời khỏi vùng an toàn VS Code, trải nghiệm thực tế khi dùng Zed và những điểm bạn cần biết nếu định thử chuyển sang — đặc biệt phù hợp cho dev game, modder, hoặc bất kỳ ai thường xuyên mở file khủng, edit shader hay build toolchain.
Cảm giác “native” và hiệu năng mượt mà
Zed không cảm giác như một app web đóng gói. Vì được viết bằng Rust và render bằng GPU, mọi tương tác như gõ phím, cuộn file khủng hay chuyển tab đều có độ trễ thấp đến mức gần như tức thì — điều cực kỳ quan trọng khi bạn đang ở trong flow code.
Ví dụ thực tế: mở file script 10k+ dòng (common với game engine hoặc tập hợp shader), gõ một đoạn chỉnh sửa, kết quả hiển thị ngay lập tức — không có hiện tượng “lag” hay delay giữa phím và ký tự trên màn hình. Sau khi chuyển, quạt laptop của tôi im hẳn so với lúc dùng VS Code.
Zed giao diện khởi động – trình soạn thảo Rust hiệu năng cao
Giao diện mặc định của Zed tối giản, rõ ràng, không cần một loạt extension để trông “ngầu” — phù hợp với những ai ưu tiên tốc độ và tập trung hơn là một kho tính năng rải rác.
Tùy biến không thua gì VS Code
Zed cho phép tùy chỉnh sâu, từ keymap, appearance đến hành vi editor. Nếu bạn đã có “muscle memory” với VS Code, chỉ cần đổi keymap sang VS Code để tiếp tục dùng phím tắt cũ — tiết kiệm thời gian vô cùng.
- Keymap: có tuỳ chọn lấy lại phím tắt VS Code.
- Modal editing: có Vim mode tích hợp, mượt hơn nhiều so với các extension Vim trên VS Code.
- Appearance & Layout: dễ tùy chỉnh, hỗ trợ split-pane, theme, token color.
Nhiều tính năng vốn yêu cầu extension trên VS Code (ví dụ Git tích hợp siêu nhanh, collaboration) là native ở Zed — có nghĩa ít phải cài thêm và ít rủi ro về hiệu năng hay bảo mật.
AI tích hợp tinh tế, không gượng ép
Zed “bake AI into the product”: không chỉ là auto-complete, mà còn có các tính năng như Agentic editing — giao việc cho AI làm những tác vụ phức tạp (ví dụ refactor một module, chuyển đổi API, hay generate scaffold cho hệ thống plugin game). Text prediction của Zed rất mạnh: đôi khi hiển thị nguyên block code chuẩn xác giống ý bạn định viết.
Ngoài AI, Zed hỗ trợ LSP chuẩn, preview Markdown sẵn có (rất tiện cho docs hoặc README của project game), và khả năng chạy scripts tuỳ biến để tự động hóa các nhiệm vụ lặp lại.
Cộng tác thời gian thực như đang cùng ngồi trước màn hình
Tính năng cộng tác thời gian thực là thứ làm tôi “wow” nhất: chỉ cần chia sẻ workspace, đồng đội click link là vào ngay, con trỏ của họ xuất hiện tức thì — không cần cài plugin phức tạp như trên VS Code. Với team dev game remote hoặc pair-programming sửa lỗi runtime, tính năng này tiết kiệm thời gian đáng kể.
Zed phiên họp cộng tác thời gian thực đồng đội code
Vì Zed tối ưu từ lõi nên phiên làm việc chia sẻ không gây lag dù cả team cùng thao tác trên file lớn — điều rất quan trọng khi debug realtime trên project game.
Điểm cần lưu ý trước khi chuyển
- Hệ sinh thái extension của Zed chưa đa dạng như VS Code — nếu bạn phụ thuộc nặng vào extension niche, sẽ cần tìm workflow thay thế.
- Một số shortcut và thói quen phải “học lại” (nhưng Zed cho phép gán keymap VS Code nên quá trình này ngắn lại).
- Zed là mã nguồn mở — bạn có thể kiểm tra code trên GitHub nếu quan tâm bảo mật, nhưng cũng nên đọc kỹ chính sách dịch vụ nếu dùng tính năng cloud/collab.
Logo Zed trình soạn thảo mã nguồn Rust
Kết luận
Nếu bạn là dev game, modder hay đơn giản là coder ghét sự ì ạch và muốn một trình soạn thảo “nhanh, sạch, không ồn ào”, Zed xứng đáng để thử. Ưu điểm lớn nhất là hiệu năng native, AI tích hợp hữu dụng, và cộng tác thời gian thực không rối rắm. Nhược điểm là hệ sinh thái mở rộng còn đang lớn dần — nhưng với tốc độ cải tiến, Zed đã đủ để thay đổi thói quen coding của tôi.
Bạn đã thử Zed chưa? Chia sẻ trải nghiệm hoặc setup yêu thích (keymap, plugin, AI flow) bên dưới — anh em game dev cùng tham khảo nhé!
