Microsoft vừa ra mắt Full Screen Experience cùng với Asus ROG Xbox Ally và Ally X, hứa hẹn “cải thiện hiệu năng khi chơi, thời lượng pin và rút ngắn thời gian khởi động.” Nghe hấp dẫn, nhưng thực tế là gì? Sau khi thử nghiệm và so sánh boot log giữa chế độ thường và Full Screen Experience, câu trả lời không hoàn toàn là phép màu — nhưng cũng không phải vô dụng.
Phân tích quá trình khởi động: manh mối nằm ở đâu
Tôi thử trên Ayaneo 3 (đã cập nhật lên Windows 11 25H2), bật tính năng ghi log khởi động (msconfig → Boot log) để tạo file ntbtlog.txt và so sánh trước/sau khi bật Full Screen Experience. Kết quả cho thấy hệ thống tắt một loạt driver liên quan đến mạng và truy cập từ xa khi vào chế độ này:
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32driversrassstp.sys
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32DRIVERSNDProxy.sys
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32driversAgileVpn.sys
- BOOTLOG_NOT_LOADED SystemRootSystem32DRIVERSNDProxy.sys
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32driversrasl2tp.sys
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32driversraspptp.sys
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32driversraspppoe.sys
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32DRIVERSndistapi.sys
- BOOTLOG_LOADED SystemRootSystem32driversndiswan.sys
Asus ROG Xbox Ally X đang ở chế độ Full Screen Experience, hình ảnh minh họa thiết kế handheld và giao diện Xbox
Những mục này tiết lộ rằng Microsoft loại bỏ một stack mạng dành cho doanh nghiệp và legacy khi kích hoạt Full Screen Experience. Cụ thể, RAS stack (với NDProxy.sys, ndiswan.sys, AgileVpn.sys…) chịu trách nhiệm cho:
- Các giao thức VPN tunneling: SSTP, L2TP, IKEv2, PPTP, PPPoE
- Tương thích WAN/TAPI cũ
- Các service nền như RasMan (Remote Access Connection Manager)
Những thành phần này đặt các hook ở kernel-mode và chạy dịch vụ user-mode giám sát giao diện mạng — nghĩa là kể cả khi “ngủ”, chúng vẫn tiêu tốn CPU, gây DPC latency và dùng RAM. Bằng cách tắt chúng, Microsoft giảm độ phức tạp stack mạng, hạ DPC latency, giải phóng RAM và rút ngắn thời gian boot. Thêm vào đó, nhiều thành phần của Windows shell (taskbar, Start menu, desktop) không được load — thay vào đó thiết bị sẽ khởi thẳng vào launcher fullscreen (ví dụ app Xbox), nhẹ hơn rất nhiều.
Dành cho dev: API và tính tương thích
Microsoft cung cấp API IsGamingFullScreenExperienceActive() (trong Windows SDK April 2025) để kiểm tra trạng thái hoặc đăng ký nhận notification khi người chơi bật/tắt FSE. Điều hay là nó tương thích ngược: nếu game chạy bình thường trên Windows, khả năng lớn sẽ chạy tốt trong Full Screen Experience mà không cần chỉnh sửa lớn.
Kích hoạt dễ dàng — nhưng lợi ích thực tế thế nào?
Bật Full Screen Experience trên các handheld Windows khá dễ (có thể dùng ViVeTool để force enable trên thiết bị chưa được bật chính thức). Tuy nhiên, qua các bài test (ví dụ trên Asus ROG Xbox Ally X và nhiều reviewer khác), tăng hiệu năng thô hầu như không rõ rệt — điểm mấu chốt là giảm bộ nhớ dùng nền và khởi động nhanh hơn chứ không tăng FPS thần kỳ.
Hướng dẫn bật Full Screen Experience bằng ViVeTool trên Windows 11, ảnh minh họa giao diện tweak
Kết quả thực tế:
- Boot nhanh hơn, ít service nền hơn → trải nghiệm “mượt” khi khởi game từ launcher.
- Giảm RAM bị chiếm bởi UI và service → lợi với thiết bị có RAM hạn chế.
- DPC latency giảm nhẹ → trong một vài tình huống có thể ổn định hơn, nhưng không phải là boost FPS lớn.
- Nếu bạn cần VPN công ty, kết nối WAN legacy hoặc các tool enterprise: không nên bật FSE.
Ví dụ áp dụng: khi cầm handheld chiến tựa AAA nặng như Cyberpunk 2077 hoặc Forza, bật FSE sẽ giúp thiết bị dùng nhiều RAM hơn cho game thay vì cho Taskbar/Explorer — kết quả là ít swapping hơn và trải nghiệm tải map mượt hơn, dù FPS tối đa không tăng nhiều.
Lời khuyên cho gamer handheld và admin
- Dùng FSE nếu: bạn chơi offline/stream local, muốn khởi game nhanh, hoặc thiết bị có RAM <16GB và ưu tiên trải nghiệm chơi mượt.
- Không dùng FSE nếu: bạn cần VPN doanh nghiệp, remote access, hoặc phụ thuộc vào nhiều dịch vụ nền.
- Devs: kiểm tra IsGamingFullScreenExperienceActive() để tối ưu launcher hoặc điều chỉnh behavior khi FSE active.
- Người dùng kỹ thuật: xem file ntbtlog.txt để debug driver load, kiểm tra Task Manager/Resource Monitor để đo ngay sự khác biệt về RAM và service.
Kết luận
Full Screen Experience không phải là “phép màu tối ưu hiệu năng” nhưng là một bước cải tiến thực dụng cho handheld chạy Windows: đổi bớt các thành phần enterprise/legacy, giải phóng RAM, rút ngắn boot và giảm tải UI — tất cả giúp trải nghiệm chơi game trên thiết bị nhỏ gọn trở nên hợp lý hơn. Nếu bạn là gamer handheld hoặc dev muốn tối ưu cho launcher, đây là công cụ đáng thử. Còn anh em — đã bật FSE trên máy của mình chưa? Chia sẻ trải nghiệm bên dưới!
Tài liệu tham khảo
- Thông tin API và Windows SDK (April 2025) — Microsoft Developer Documentation
- Bài viết và thử nghiệm về Full Screen Experience trên XDA Developers
- Đánh giá Asus ROG Xbox Ally X (tham khảo kết quả test và ảnh minh họa)
